Βαν ντερ Βάιντεν, Ρότζερ

(Roger Van der Weyden, Τουρνέ περ. 1400 – Βρυξέλλες 1464). Φλαμανδός ζωγράφος. Το πραγματικό του όνομα ήταν Ροζέ ντε λα Παστίρ (Roger de la Pasture), και το Β.ν.Β. είναι η μετάφραση στα φλαμανδικά. Γιος μαχαιροποιού, άρχισε να εργάζεται στη γενέτειρά του και το 1432 έγινε αρχηγός της τοπικής συντεχνίας. Το 1435 εγκαταστάθηκε στις Βρυξέλλες, όπου δεν αποκλείεται να γνώρισε προσωπικά τον Γιαν Βαν Άικ, είναι όμως βέβαιο ότι τα έργα του μεγάλου δασκάλου επέδρασαν σημαντικά στη διαμόρφωση της τέχνης του. Την εποχή αυτή ζωγραφίζει την Παναγία (1432, συλλογή Τίσεν, Λουγκάνο), το Τρίπτυχο (1435, μοιρασμένο στο Λούβρο και στη Σαβαουδική Πινακοθήκη του Τορίνο) και κυρίως τη δραματική Αποκαθήλωση (1436). Για την κοινότητα των Βρυξελλών ζωγράφισε τέσσερις πίνακες με θέμα τη Δικαιοσύνη. Τα έργα αυτά έχουν σήμερα εξαφανιστεί, στην εποχή τους όμως ήταν φημισμένα και είχαν προκαλέσει τον θαυμασμό του Άλμπρεχτ Ντίρερ. Το 1450, με την ευκαιρία του Ιωβηλαίου, ταξίδεψε στη Ρώμη, έπειτα στη Νάπολη, στη Γένοβα, στη Φλωρεντία και τέλος στη Φεράρα, όπου η παρουσία του άσκησε μεγάλη επίδραση στη ζωγραφική της σχολή. Η επιστροφή στην πατρίδα του (γύρω στο 1455) του έδωσε την ευκαιρία να επανασυνδέσει την τεχνοτροπία του με τη ζωγραφική του Βαν Άικ. Η μεγάλη παραγωγή του, διασκορπισμένη σήμερα σε πολλά μουσεία, επέδρασε στην τέχνη πολλών ζωγράφων των Κάτω Χωρών, της Γαλλίας, της Ιταλίας και της Ισπανίας. Έργα του είναι: η Ταφή του Ιησού (1450, Πινακοθήκη των Ουφίτσι, Φλωρεντία), η Παναγία Μέντιτσι (1450, Ινστιτούτο Στέντελ, Φρανκφούρτη), η Προσωπογραφία γυναίκας της οικογένειας ντ’ Έστε (1450, Μητροπολιτικό Μουσείο Νέας Υόρκης), το Πολύπτυχο του Αγίου Ιωάννου (1455, Κρατικό Μουσείο, Βερολίνο), τα Επτά Μυστήρια (Βασιλικό Μουσείο Καλών Τεχνών, Αμβέρσα), η Σταύρωση (1462, Μουσείο του Εσκοριάλ, Ισπανία) και πολλά άλλα. «Ο άνθρωπος με το βέλος», προσωπογραφία του Φλαμανδού ζωγράφου Βαν ντερ Βάιντεν με έντονη και αυστηρή έκφραση (Βασιλικό Μουσείο, Βρυξέλλες· φωτ. Igda). Λεπτομέρεια από την «Αποκαθήλωση», έργο του Φλαμανδού ζωγράφου Βαν ντερ Βάιντεν (Βασιλικό Μουσείο, Βρυξέλλες).